Zwanen – Veertig cultuurhistorische verhalen

Liesbet Vereertbrugghen, gekend van haar radiowerk als musicologe en producer bij Klara, schreef een aantal werken alleen of in team rond muziek en realiseerde ook een reeks muziektheatervoorstellingen.
Zo is deze bundel over ‘zwanen’ het resultaat van uitgebreid onderzoek naar de leefwereld van de zwaan en de culturele impact ervan doorheen alle tijden en over de hele wereld. Onderzoek dat zij verrichtte voor de muziektheatervoorstelling ‘Zwanen’, van Bryggen, het strijkorkest onder leiding van violiste Jolente De Maeyer.
In het boek vind je, verdeeld over 5 diverse thema’s, 40 korte stukjes over zwanen.
In een eerste deel belicht zij de zwaan doorheen vele tradities. Hoe de zwaan een eigendomsrecht was van de regerende vorst in Engeland in de 12de eeuw en hoe dat recht evolueerde, over de zwanen in Brugge en hun geschiedenis en wat legendes, over de pop-up zwanen van Roger Raveel, en over zoveel meer.
In een tweede deel belicht zij sprookjes, sagen en legenden over de zwaan. Over de zwaanridder Lohengrin die bekend werd door Wagner’s opera, over het zwanenmeer van Peter I. Tjaikovski, over het liedje ‘Witte zwanen, zwarte zwanen’ waarin er naar Engeland wordt gevaren (of is het Engel-land?), en over veel meer.
In een derde deel onderzoekt zij leven en dood aan de hand van de zwaan. Over de stervende zwaan die zo’n vierduizend keer meesterlijk vertolkt werd door de Russische ballerina Anna Pavlova, over de Griekse mythe dat stervende zwanen een melancholisch lied zouden zingen, en meer.
In een vierde deel verkent zij de zwaan in de religie en de mythologie. Over de Lutherse kerk in Amsterdam in de 15de eeuw waar je geen kruis of haan bespeurde maar wel een zwaan, over de oppergod Zeus die zich als zwaan vermomde om met Leda de liefde te bedrijven, en meer.
Tot slot in een vijfde deel, vind je nog wat uittreksels over de zwaan in de keuken en als vertier. Over de zwanendraaier die inspiratie bood tot een concerto van Paul Hindemith, over het klaaglied van de gebraden zwaan in de Carmina Burana van Carl Orff, en meer.
Een massa interessante info over zwanen, telkens kort, bondig en helder verwoord.
Zo werd dit boek een gefundeerd naslagwerk om regelmatig in te lezen of om zaken in op te zoeken. Elk deel maakt je nieuwsgierig naar meer. Om je daarmee verder te helpen vind je achteraan een uitgebreide bronnen- en notenlijst.
Tot slot – wat dit boek bijzonder maakt – vind je achteraan een qr-code die je naar een muzieklijst over zwanen voert op Spotify. Met daarin 24 diverse fragmenten die steeds gelinkt zijn aan de verschillende verhalen en andere schrijfsels doorheen het boek.
Een vuistdikke bundel interessant lees- en luistervoer, verlucht met diverse illustraties en foto’s die de vele verhalen illustreren. Met een inspirerende cover van Fatinha Ramos waarin zwaan en mens met elkaar als het ware versmelten. 

Eric Vanthillo - april 2022

Zoek op bib.be

Auteur
Liesbet Vereertbrugghen

Illustrator
Fatinha Ramos   

Uitgeverij
Pantalone   


Jaartal
2021

ISBN
9789080541764

Aantal pagina's
254

Prijs
€20,00