Zij zijn God niet

Liesl en Gretl zijn een tweeling. Gretl is echter geestelijk gehandicapt. De vader van Liesl en Gretl wordt door de Partij onder druk gezet om Gretl te laten opnemen in een psychiatrische kliniek. Bij haar bezoekjes aan Gretl merkt Liesl dat er vreemde experimenten op haar zus worden uitgevoerd en de Partij heeft nog andere vreselijke plannen voor zieken, gehandicapten en zwakkeren. Liesl wil en kan dit niet laten gebeuren. Ze broedt op een plan, maar dat is niet zonder gevaar.

De proloog van het verhaal bevat al meteen een grimmig stukje over het wegvoeren van gevangenen naar een concentratiekamp. Maar het geeft ook mee dat Liesl en haar vriend de oorlog zullen overleven.
Daarna keren we terug in de tijd, om te beginnen naar 1929 waarin de verjaardag van de tweeling wordt gevierd. Daarin verneemt de lezer al hoe het in het gezin gesteld is. De verhoudingen binnen het gezin maken al duidelijk dat er wrijvingen zijn tussen de tweeling en hun oudere broer. Ondertussen krijgt de lezer ook een zicht op de toestand in het toenmalige Duitsland. Hitler en zijn partij krijgen hoe langer hoe meer greep op de maatschappij en hun manier van denken wordt hard doorgedrukt bij de mensen. Wie niet vóór hen is, is tégen hen en dat wordt niet in dank afgenomen. Ongewild komt ook de vader van Liesl en Gretl voor een dilemma te staan. Het verhaal van de tweeling wordt almaar grimmiger.
Er wordt ook heel wat aandacht gegeven aan de gevoelens van de tweeling. Zo blijkt de één telkens te voelen dat er iets aan de hand is met de ander. Dit vanuit het standpunt van Liesl, die telkens voorvoelt dat er iéts met haar zus gebeurt, al kan ze dat niet concreet benoemen. Zo voorvoelt ze ook dat, in de kliniek waar haar zus gedwongen is opgenomen, er dingen met haar zus gebeuren die ze niet wil. Door haar beperkte verstandelijke vermogen kan Gretl het helaas niet verwoorden.
Een minpunt is wel dat de auteur de jonge Liesl woorden en gedachten ingeeft die moeilijk voorstelbaar zijn bij een kind, zoals ‘obligate marsmuziek’. Of hij gebruikt moderne woordenschat als ‘carport’ en legt dat in de mond van een dertienjarig meisje. Jammer, want het geeft een knauw aan de geloofwaardigheid van het geheel.
Het boek geeft een beangstigend beeld over de druk van een maatschappij die bepaalt wat iedereen goed en niet goed heeft te vinden en geen eigen ideeën toelaat.
Voeg daarbij nog de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog, bekeken door de ogen van een Duits meisje in Duitsland in een gezin dat absoluut niet akkoord gaat met de ideeën van de Partij. Maar zelfs dat mogen ze niet hardop laten horen.
De wat vreemde half dubbele omslag geeft wel juist aan wat het doel is van dit verhaal.

Pol Van Damme - september 2015

Zoek op bib.be

Auteur
Roger Vanhoeck

Uitgeverij
Abimo   


Jaartal
2015

ISBN
9789462343986

Aantal pagina's
190

Prijs
€15,95